Współczesne trendy na rynku elektromobilności w Polsce.

Współczesny świat musi zmagać się z szeregiem wyzwań, które powinny zostać rozwiązane w jak najszybszym czasie, aby nasze życie nie zmieniło się w koszmar. Takimi wyzwaniami są m.in kryzys energetyczny związany z wyczerpywaniem się paliw kopalnych, zanieczyszczenie środowiska oraz globalne ocieplenie, które zmuszają nas, w pierwszej kolejności, do poszukiwania alternatywnych źródeł energii oraz rozwiązań związanych z redukcją zanieczyszczeń i ochroną środowiska. To wszystko skłania cały świat do zmiany modelu życia, głównie w wyniku zmian w procesach produkcyjnych, gospodarczych i społecznych. W świetle postępującej technologii, która umożliwia coraz bardziej efektywne i dostępne finansowo metody uzyskiwania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, oraz rosnącej świadomości ekologicznej społeczeństwa, zauważalnie nabierają na znaczeniu tematy związane z uzyskiwaniem czystej energii i elektromobilnością. Ten dynamiczny trend wynika nie tylko z łatwiejszego dostępu do nowoczesnych rozwiązań energetycznych, ale także z konieczności zrównoważonego podejścia do eksploatacji zasobów naturalnych oraz ograniczenia wpływu na środowisko. W rezultacie, obserwujemy wzrost zainteresowania i inwestycji w obszary, które skupiają się na osiągnięciu zrównoważonego, ekologicznego rozwoju poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz promowanie elektromobilności jako alternatywy dla tradycyjnych środków transportu.

Czym jest elektromobilność?

Elektromobilność jest wszechstronnym podejściem obejmującym zrównoważone rozwiązania transportowe, oparte na pojazdach elektrycznych (EV – Electric Vehicles). To kompleksowe zagadnienie nie ogranicza się jedynie do aspektów technologicznych i operacyjnych związanych z produkcją i użytkowaniem samochodów elektrycznych. Elektromobilność rozciąga się na obszary związane z ładowaniem, infrastrukturą, aspektami gospodarczymi, regulacjami prawno-ustrojowymi oraz zmianami społecznymi, które towarzyszą projektowaniu, produkcji, handlowi i eksploatacji pojazdów elektrycznych.

W ramach elektromobilności można wyróżnić zarówno pojazdy w pełni zasilane elektrycznie, jak i hybrydowe konstrukcje, obejmujące różne kategorie pojazdów, takie jak samochody osobowe, dostawcze, ciężarowe, autobusy, a nawet motocykle, motorowery, rowery i hulajnogi elektryczne. Ta różnorodność odzwierciedla wszechstronność i adaptację pojazdów elektrycznych do różnych potrzeb transportowych.

• Elektryczne samochody osobowe, będące jednym z najbardziej rozpoznawalnych rodzajów pojazdów elektrycznych, stanowią rosnącą część rynku motoryzacyjnego. Ich rozwój obejmuje nie tylko zwiększanie zasięgu i efektywności baterii, ale także innowacje w designie, komforcie i integracji z systemami smart city.
• Elektryczne samochody dostawcze, wykorzystywane w transporcie towarów i logistyce miejskiej, zyskują na popularności, oferując możliwość znaczącego zmniejszenia emisji w obszarach miejskich.
• Elektryczne autobusy stają się nieodłączną częścią transportu publicznego w wielu miastach na całym świecie, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza, ograniczenia hałasu i redukcji emisji.
• Elektryczne ciężarówki stają się obiektem zainteresowania w transporcie towarowym, z myślą o ograniczeniu emisji CO2 w sektorze logistycznym.

Infrastruktura elektromobilności nie kończy się na samych pojazdach. To także rozbudowana sieć stacji ładowania, obejmująca zarówno systemy szybkiego ładowania, jak i punkty ładowania dostępne dla publiczności. Oprócz tego, rozwój technologii związanych z magazynowaniem energii oraz przesyłem energii elektrycznej jest kluczowy dla dalszego zwiększenia wydajności i zasięgu pojazdów elektrycznych.
Jednak elektromobilność to nie tylko wyzwania technologiczne czy infrastrukturalne. To także kwestia zmiany kultury i zachowań społecznych w kontekście mobilności. Rosnąca świadomość ekologiczna oraz zmiany prawne i regulacyjne wpływają na rozwój rynku pojazdów elektrycznych oraz tworzenie bardziej zrównoważonych rozwiązań transportowych.

W tym kontekście, elektromobilność obejmuje także hybrydy, które łączą aspekty silników spalinowych z elektrycznymi, tworząc alternatywę dla pełnych pojazdów elektrycznych. Dodatkowo, motocykle, motorowery, rowery i hulajnogi elektryczne stanowią istotną część tego ekosystemu, wpływając na mobilność w obszarach miejskich i poza nimi.
Rozwój elektromobilności wymaga zintegrowanego podejścia, uwzględniającego różnorodność pojazdów, infrastrukturę ładowania, zmiany w prawie, aspekty ekonomiczne oraz edukację i świadomość społeczną. Jest to kluczowy krok w kierunku tworzenia bardziej ekologicznych, efektywnych i zrównoważonych systemów transportowych.

Elektromobilność w Polsce w 2023 roku

Informacje dotyczące elektromobilności w zakresie liczby pojazdów i stacji ładowania zwane Licznikiem Elektromobilności gromadzi Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego (PZPM) i Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA).

Z danych raportu wynika, że na koniec listopada 2023 r. po polskich drogach jeździło 94 572 samochodów osobowych z napędem elektrycznym, w tym 49 139 samochodów z napędem wyłącznie bateryjnym, a samochodów hybrydowych typu plug-in 45 433. Liczba samochodów dostawczych i ciężarowych z napędem elektrycznym wynosiła 5 669 szt. W tym samym okresie liczba motocykli i motorowerów elektrycznych wyniosła 19 411, autobusów elektrycznych 1 120, a osobowych i dostawczych aut hybrydowych 658 547 szt.

Rozwija się również, chociaż znacznie wolniej i nierównomiernie, sieć stacji ładowania pojazdów. W tym samym okresie w Polsce funkcjonowało 3 277 ogólnodostępne stacje ładowania pojazdów elektrycznych oferujące 5 829 punktów, z tego 25% stanowiły szybkie stacje ładowania prądem stałym, a 75% wolne ładowarki prądu przemiennego o mocy mniejszej lub równej 22 kW. Niestety, niemal połowa znajduje się w 15 miastach z największą liczbą ogólnodostępnych stacji, a w samej Warszawie jest ich więcej niż w łącznie w województwach świętokrzyskim, lubelskim podlaskim i podkarpackim.

Mimo znaczącego procentowego wzrostu liczby samochodów elektrycznych, tempo nie jest tak dynamiczne, jak pierwotnie zakładano z wyznaczonym celem miliona elektrycznych pojazdów na polskich drogach do 2025 roku. Polska, pod względem sprzedaży pojazdów elektrycznych, plasuje się obecnie na jednym z ostatnich miejsc w Europie. Jak mówi Dyrektor Zarządzający PSPA (Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych) – Maciej Mazur, aby rok 2024 był lepszy administracja publiczna powinna pochylić się nad działaniami takimi jak skrócenie procedur przyłączeniowych stacji ładowania, optymalizacja programu „Mój Elektryk” oraz wprowadzenie subsydiów dla zeroemisyjnego, drogowego transportu ciężkiego.

Czynniki hamujące rozwój elektromobilności w Polsce

Mówiąc o czynnikach hamujących rozwój elektromobilności w Polsce, nie możemy nie wspomnieć o niejasnościach w ustawie o elektromobilności. Od stycznia 2022 roku samochody elektryczne mają stanowić 10% floty użytkowej dużych jednostek samorządu terytorialnego. Jednakże tak się nie dzieje głównie z powodu nieopłacalności spowodowanej znaczącym wzrostem cen energii elektrycznej oraz niedostatecznie rozbudowanej sieci stacji ładowania. Mimo to niektóre samorządy dokonywały zakupu nieopłacalnych ekonomicznie autobusów zeroemisyjnych wyłącznie, ze względu na dofinansowanie zakupu.

Raport Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych wskazuje na potencjalny wzrost udziału branży elektromobilności w PKB Polski do 6% w ciągu najbliższych trzech dekad. Pomimo pozytywnych prognoz, rozwój elektromobilności napotyka na poważne przeszkody, głównie związane z wysokimi i prawdopodobnie wzrastającymi cenami energii elektrycznej oraz niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturą stacji doładowania.

Wysokie ceny energii elektrycznej bezpośrednio wpływają na koszty utrzymania i eksploatacji pojazdów elektrycznych, co stanowi barierę dla konsumentów i firm. W obliczu prognozowanego wzrostu cen energii, ten czynnik może znacznie zniechęcać do inwestycji w elektromobilność. Z drugiej strony, słabo rozwinięta infrastruktura stacji doładowania ogranicza funkcjonalność i atrakcyjność pojazdów elektrycznych, co jest kluczowe dla adopcji tej technologii przez użytkowników.

Mimo że Polska jest znaczącym producentem w branży e-mobility, szczególnie w obszarze autobusów elektrycznych i podzespołów, te bariery hamują dalszy rozwój. Raport PSPA podkreśla, że efektywne wsparcie rozwoju elektromobilności wymaga inwestycji w infrastrukturę doładowania i szukania rozwiązań na obniżenie kosztów energii dla konsumentów.

Aby przekroczyć te bariery i umożliwić rozwój elektromobilności w Polsce, konieczne są konkretne działania. Inwestycje w infrastrukturę ładowania oraz zmiany w polityce energetycznej są kluczowe. Efektywne wsparcie rozwoju elektromobilności wymaga zdecydowanych działań zarówno ze strony władz, jak i sektora prywatnego. Poprawa dostępności stacji ładowania oraz stworzenie programów wspierających obniżenie kosztów energii elektrycznej są niezbędne, aby umożliwić szeroką adaptację pojazdów elektrycznych. Ostatecznie, poprzez skoordynowane i skoncentrowane działania, Polska może pokonać bariery i wykorzystać potencjał elektromobilności, tworząc bardziej zrównoważony i ekologiczny sektor transportu.

Rozwój i perspektywy e-mobilności w Polsce

Niewystarczająca liczba stacji ładowania i ich nierównomierne rozmieszczenie może stanowić w przyszłości główną barierą rozwoju. Ceny energii elektrycznej dzięki coraz większemu udziałowi w jej produkcji farm fotowoltaicznych i wiatrowych w dalszej perspektywie nie powinny ulegać gwałtownym zmianom. Ceny pojazdów elektrycznych wraz z rozwojem nowych technologii oraz różnego rodzaju zachęt sprzyjających wzrostowi ich produkcji i sprzedaży, powinny niebawem osiągnąć poziom porównywalny z cenami pojazdów z napędem konwencjonalnym.

W polskich realiach najsłabszy element całej układanki stanowi przestarzała i niewydolna sieć energetyczna, która ogranicza rozwój infrastruktury związanej z budową stacji ładowania. Aby, mimo wszystko, zapewnić jej sprawny rozwój należy już dziś, oprócz jak najszybszej i kompleksowej modernizacji krajowej sieci energetycznej, planować stacje ładowania na nowych osiedlach i obiektach użytku publicznego oraz ładowarki przy projektowanych budynkach mieszkalnych, itp.

Oczywistym aspektem rozwoju elektromobilności jest szansa na tworzenie nowych miejsc pracy. Ten rozwijający się sektor jest źródłem inspiracji dla ośrodków badawczo-rozwojowych, które kształtują się w oparciu o bardzo dobrze wykształconą kadrę inżynieryjną. Polscy inżynierowie zyskują coraz większe uznanie na rynkach europejskich, a to za sprawą ich wysokich umiejętności oraz rosnącego zapotrzebowania na specjalistów w sektorze elektromobilności.

Otwarcie nowych możliwości zatrudnienia w obszarze elektromobilności nie tylko przyczynia się do rozwoju gospodarczego kraju, ale także stanowi szansę dla utalentowanych inżynierów, którzy mogą wnieść swoje doświadczenie i wiedzę do tej dynamicznie rozwijającej się dziedziny. Tworzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie baterii, układów napędowych czy infrastruktury ładowania stwarza przestrzeń dla ekspertów do wykorzystania swojego potencjału w praktyce.

Rozwój sektora elektromobilności w Polsce otwiera drzwi do tworzenia wyspecjalizowanych miejsc pracy, zapewniając inżynierom możliwość pracy w zaawansowanych laboratoriach, centrach badawczych i firmach zajmujących się produkcją komponentów do pojazdów elektrycznych. To także szansa na rozwój nowoczesnych technologii, co może dodatkowo przyciągnąć talenty z zakresu inżynierii z innych krajów, wzmocnić międzynarodowe partnerstwa i wzmacniać pozycję Polski jako gracza na arenie elektromobilności w Europie i na świecie.

Inwestycje w sektorze elektromobilności

Polska staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem na mapie świata do otwierania fabryk oraz centrów badawczych związanych z branżą emobility. Według szacunków Polskiej Izby Rozwoju Elektromobilności (PIRE) na podstawie publicznie dostępnych informacji wartość inwestycji w sektorze elektromobilności w Polsce w ostatnich latach wraz z zapowiedzianymi inwestycjami osiągnęła poziom ponad 71 mld PLN (70 999 750 787,00 PLN). Dużą część stanowią inwestycje w obszar produkcji pojazdów oraz baterii wraz z komponentami i stacji ładowania.

Przykładem takiego działania jest obecność w Polsce wiodącego partnera na rynku inżynieryjnym specjalizującym się w opracowywaniu rozwiązań mobilnych berlińskiej firmy IAV, która uruchomiła we Wrocławiu i Opolu swoje centra badawczo rozwojowe rozwijające systemy samochodowe. IAV zatrudnia na świecie około 8 tys. inżynierów i specjalistów różnych branż, a ich głównym obszarem zainteresowania jest branża samochodów. Firma istnieje ponad 35 lat, a jej roczne obroty sięgają blisko 1 mld euro. Jej partnerami biznesowymi są m.in.: Mercedes, Porsche, Audi, BMW, Bentley, Bugatti, Bosch, Volkswagen. IAV mówi, że dzięki dużej wiedzy ich lokalnych pracowników, wysokim standardom jakościowym oraz zaletom lokalizacyjnym ich obecność we Wrocławiu i Opolu zwiększa efektywność całej Grupy IAV.

Sprawdź Case Studies naszej współpracy – https://bergman-engineering.pl/case-studies/iav/

Polska jest jednym z liderów w dziedzinie produkcji akumulatorów do samochodów elektrycznych. Przykładem rozwoju w tej branży z wykorzystaniem najnowszych technologii i innowacyjnych rozwiązań jest powstająca w podwarszawskim Pruszkowie fabryka akumulatorów GigafactoryX, w której będą wytwarzane baterie litowo-jonowe w technologii LTO (tytanowej), LFP (żelazowo-fosforowej) i NMC (niklowo-manganowej) przeznaczone na rynek europejski, amerykański i azjatycki.

Kolejnym przykładem sukcesu polskiej myśli technicznej w dziedzinie elektromobilności jest produkcja elektrycznych autobusów miejskich, międzymiastowych i trolejbusów przez firmę Solaris z podpoznańskiego Bolechowa należącą do hiszpańskiej grupy CAF. Solaris stopniowo umacnia swoją pozycję jako lidera elektromobilności, zawierając duże umowy na dostawy autobusów o zerowej emisji dla coraz większej liczby miast. Obecnie ponad 1000 takich pojazdów funkcjonuje w ponad 100 europejskich miejscowościach. Ich najważniejsze kontrakty dotyczące autobusów zasilanych bateriami obejmują dostawy 130 przegubowych Solaris Urbino Electric dla Miejskiego Zakładu Autobusowego w Warszawie, 90 Solarisów Urbino Electric dla ATM w Mediolanie oraz 106 autobusów zasilanych bateriami dla BVG w Berlinie.

Sprawdź Case Studies firmy Solaris/CAF – https://bergman-engineering.pl/case-studies/solaris/

Mówiąc o dużych inwestycjach w Polsce, nie można nie wspomnieć o tym, że Mercedes-Benz podpisał umowę na zakup terenu w Jaworze pod nową fabrykę elektrycznych samochodów dostawczych. Ta inwestycja o wartości 1,3 miliarda euro (ponad 6,1 mld zł) nie tylko stworzy 1500 nowych miejs pracy bezpośrednich, ale również wzmocni regionalną gospodarkę, kreując setki możliwości w sektorze biznesowym otaczającym fabrykę. Zakład produkcyjny w Jaworze to także centrum rozwoju, gdzie Mercedes-Benz zamierza rozwijać kompetencje pracowników w dziedzinie elektromobilności. To niezwykle ważny moment dla Dolnego Śląska i Polski jako centrum produkcji przyszłości.

Oczywiste jest, że te rosnące inwestycje w sektorze elektromobilności mają ogromny wpływ na kształtowanie przyszłości motoryzacji w Polsce. Przynoszą one nie tylko nowe możliwości rozwoju, lecz także stanowią istotny element w budowaniu reputacji kraju jako znaczącego gracza na światowej scenie elektromobilności. Te inwestycje nie tylko przynoszą nowe miejsca pracy i nowe technologie, ale także podkreślają potencjał i zaangażowanie Polski w rozwój ekologicznych rozwiązań transportowych. To także szansa na zbudowanie międzynarodowych partnerstw oraz wzmocnienie pozycji kraju jako centrum innowacji i produkcji w sektorze elektromobilności.

Podsumowanie

Analizując aktualny kontekst, przejście na alternatywne źródła energii i ochrona środowiska stają się priorytetem. Dynamiczny rozwój technologiczny oraz rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa skutkują wzrostem zainteresowania elektromobilnością.

W Polsce, elektromobilność jest na wznoszącej ścieżce rozwoju. Liczba pojazdów elektrycznych na polskich drogach zwiększa się, choć tempo nie jest jeszcze tak dynamiczne, jak oczekiwano. Istnieje również wyzwanie związane z infrastrukturą ładowania, która wymaga dalszego rozwoju, szczególnie w mniejszych miejscowościach.Niemniej jednak, Polska staje się atrakcyjnym miejscem dla inwestorów w sektorze elektromobilności. W dłuższej perspektywie, elektromobilność w Polsce ma potencjał, aby przyczynić się do rozwoju sektora, tworząc nowe miejsca pracy i przyciągając specjalistów z zakresu inżynierii. Kluczowe jest jednak skoncentrowane działanie zarówno ze strony rządu, jak i sektora prywatnego, aby przezwyciężyć obecne bariery i wykorzystać pełen potencjał elektromobilności w Polsce.